Hıdırlık Tabyası Nerede, Nasıl Gidilir?
Tarih bakımından mühim olmasının beraberinde birinci derecede Anıtsal Eser yerinde olan Tabya ll. Dünya Savaşı sonrası kullanılmamıştır. Geçen süre zarfında büyük bir ölçüde harap edildiği, taşları söküp götürmüş oldukları ve birtakım çöküntülerin olduğu gözlemlenmiştir. Yerin tesliminden sonra eserin toprak altında kalan parçalarının olup olmadığını öğrenmek için Jeoradar tekniğiyle araştırmalar yapılmış; toprak içerisinde kalmış topçu bataryaları, toprağın altında kalan dehliz odalarında yer alan havalandırma kanallarının bacası, kanal ve sarnıç olduğu ispatlanmıştır. Bu mekanların ortaya çıkartılması için Edirne Müzesi çalışanlarının gözetiminde itina ile araştırma kazıları başlatılmıştır. Kazılar esnasında meydana çıkarılan kama, rütbe, mektup ve benzeri gibi tarihi bakımdan değerli olan kalıntılar müzede çalışan yetkililere verilmiştir.
Mekanların dış ve iç temizliğine, çöküntü yerlerin titizlik ile özgülenmesine başlanmış, gün yüzüne çıkan mekanların rölöveleri alınarak fotoğraflar ile ispat edilmiştir. Benzersiz eserden tuğla, taş, harç numuneleri alınarak İstanbul Konservasyon ve Restorasyon Bölge ve Merkez Laboratuvar Müdürlüğü’nde testler uygulanmıştır. Çıkan sonuçlara uygun özellikte taş getirilmiş, tuğlalar hazırlanmış, harçlar hazır edilmiş ve restorasyon çalışmalarına başlanmıştır. Restorasyon çalışmalarından önce terk edilmiş olan eser özgün ve bilimsel teknikler tercih edilerek restore edilmektedir. Çalışmaların büyük bir kısmı tamamlanmış olup peyzaj çalışmalarıyla elektrik mekanik tesisatla ilgili çalışmalara kaldığı yerden devam edilmektedir. Edirne ilimizde ilk istihkam inşaat çalışmaları 1829 senesinde başlamıştır.
Balkan Savaşı’nda Edirne’yi koruyan tabyalar arasında en büyüğü Hıdırlık Tabyası, 1912 yılında geçen I. Balkan Savaşı’nda oldukça önemli bir konuma sahiptir. Bu yer ayrıca Şükrü Paşa’nın karargah yeri olarak da kullanılmıştır. Hıdırlık Tabyası, Balkan savaşları ardından ehemmiyetini kaybetmiş, gelişen top teknolojisi sebebi ile geride kalmıştır. Zaman içerisinde ara sıra kullanılsa da bilinçsizce kullanım neticesinde meydana gelen hasara daha fazla dayanamamıştır.
Bir askeri savunma yeri olan tabyalarda, asıl olan fonksiyonellik ve dayanıklılıktır. Tabyaların mimari ve planının oluşturulmasında, bir üslup tereddüdünden çok, savunulacak olan bölgenin ya da tepenin biçimi, yüksekliği, genişliği ve stratejik konumu birinci seviyede mühimdir.
Hıdırlık Tabyası, yaklaşık olarak 1800 metreye ulaşan etrafı ile Edirne ilinde yer alan en büyük tabyadır. Hıdırlık Tabyası, Nizamiye Ana Giriş Binası, Topçu odaları, Koğuş Binası, Topçu Bataryaları, Avlu ve Hendek’ten meydana gelmektedir.
Osmanlı'nın bir döneminde başkentliğini yapmış, Mimar Sinan gibi bir ustanın birikimlerinin sonucu olan Selimiye Camii’ne ev sahipliği yapmakta olan Edirne iline Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın verdiği değer Hıdırlık Tabyası’nın onarımı ile bir kez daha meydana gelecek ve tabya kültür turizminin olmazsa olmaz duraklarından biri olmaktadır.
Hıdırlık Tabyası’na Nasıl Gidilir?
Hıdırlık Tabyası’na erişmek için öncelikle Edirne şehir merkezine ulaşım sağlanmalıdır. Bu konumdan Hıdırlık mahallesine giden servisler ile ya da özel araçlar ile varabilirsiniz.
